Anders omgaan met water als antwoord op de klimaatverandering

Klimaatverandering zorgt ervoor dat we anders met water moeten leren omgaan. Dat geldt niet alleen voor de burgers maar ook voor steden en gemeenten. Fluvius wil de lokale besturen optimaal ondersteunen in het slim omgaan met water zodat we samen de (water)netwerken voor morgen kunnen uitbouwen.

Anders omgaan met water

"De klimaatverandering heeft voor Vlaanderen op het terrein zeer concrete gevolgen: droogte, lagere grondwaterstanden, steden die hitte-eilanden worden en captatieverboden voor bedrijven. Ook voor onze landbouwers kunnen de langdurige periodes van droogte erg uitdagend zijn."

Zuhal Demir, Vlaams minister van Omgeving en Leefmilieu

Klimaatadaptatie wordt de nieuwe regel

Het klimaat ondergaat inderdaad een transitie. Hoewel er net zoveel regen valt als voorheen, worden de zomers droger en de winters natter. De regenbuien zijn intenser en droogteperiodes duren steeds langer. Op het ene moment moeten we ons beschermen tegen overstromingen, terwijl landbouw en natuur op andere momenten te kampen hebben met watertekorten.

De oplossing bestaat erin om enerzijds water op te vangen wanneer het beschikbaar is en anderzijds water vast te houden door het creëren van meer ruimte en het aanvullen van grondwater. Dat zou de rode draad moeten zijn in elk plan dat door een stad of gemeente wordt ontwikkeld.

Regenwater zou daarbij zoveel mogelijk moeten kunnen infiltreren in de bodem waar het valt. Immers, het afvloeien van water naar beken en rivieren bij hevige regenval kan leiden tot wateroverlast. Ook daalt het grondwaterpeil als regenwater niet in de bodem kan dringen, wat vooral tijdens droge periodes nadelige gevolgen heeft voor mens, plant en dier.

Door de hoge mate van verstedelijking is Vlaanderen bovendien extra gevoelig voor droogteperiodes omdat onze grondwaterreserves zich niet snel genoeg kunnen herstellen. Dit heeft op termijn gevolgen voor de drinkwatervoorziening.

Ondersteuning door Fluvius

Slim omgaan met water vormt dan ook een steeds grotere uitdaging voor steden en gemeenten. Lange periodes van droogte afgewisseld met overvloedige regenbuien daagt lokale besturen uit om zich te wapenen tegen de gevolgen van de klimaatverandering. Een hemelwater- en droogteplan draagt daartoe bij. Het biedt een integrale visie over waar en hoe je het hemelwater in jouw stad of gemeente zoveel mogelijk ter plaatse kan infiltreren, hergebruiken, bufferen of vertraagd afvoeren.

Daarom ondersteunt Fluvius lokale besturen bij het opstellen van een eigen hemelwater- en droogteplan. Zo'n plan biedt een allesomvattende visie over hoe je als stad of gemeente het hemelwater het beste kan beheren. Samen met de lokale besturen wil Fluvius deze plannen verder ontwikkelen tot een toekomstgerichte visie en beleid met betrekking tot wateroverlast en droogte. Deze plannen kunnen op hun beurt dienen als basis voor het initiëren en uitvoeren van projecten.

Projecten in de kijker

Hier zijn enkele concrete projecten waarbij Fluvius samen met lokale besturen hun specifieke hemelwater- en droogteplan heeft uitgewerkt:

Borgloon

Regenwater opvangen voor hergebruik in landbouw en fruitteelt.

Pelt

Inzetten op onverharde bermen om hemelwater te verzamelen.

Torhout

Een bufferbekken dat ook een belangrijke maatschappelijke functie vervult.

Wat kan je als particulier doen?

Ook de inwoners van een stad of gemeente kunnen hun steentje bijdragen. Bijvoorbeeld door te besparen op kraantjeswater of te kiezen voor een gescheiden rioolstelsel. Op die manier helpen ook zij mee het verbruik van drinkwater te beperken. Hierover kan je op onze blog meer lezen.

Bovendien werken Fluvius en waterbedrijven Farys, De Watergroep en Pidpa samen aan de uitrol van de digitale watermeter in Vlaanderen. Digitale meters (water, elektriciteit en gas) worden tot en met juni 2025 zo veel mogelijk op hetzelfde moment geïnstalleerd. Dat zorgt voor minder hinder bij de betrokken klanten. De bestaande communicatietechnologie van de digitale elektriciteitsmeter wordt bovendien hergebruikt voor de digitale watermeter. Zo is een vlotte gegevensuitwisseling mogelijk, hoeven klanten met een slimme digitale watermeter nooit meer hun meterstand doorgeven, kunnen ze hun waterverbruik beter opvolgen en krijgen ze hun factuur automatisch op basis van het werkelijke waterverbruik.